| Okładka | Opis |
 |
|
Powieści opierające się na alternatywnym przebiegu zdarzeń bardzo dobrze zakorzeniły się w polskiej fantastyce. Rodzimi twórcy osadzali już swoje historie w zmodyfikowanym średniowieczu (m.in. cykl o Mordimerze Madderdinie Jacka Piekary), XIX wieku (Dukaj i jego „Lód”), czy też w realiach drugiej wojny światowej („Burza. Ucieczka z Warszawy ‘40” Parowskiego). Teraz przyszła pora na zmodyfikowane realia Wielkiej Wojny – bo właśnie one są tłem akcji „Chwały”, drugiego tomu „Stalowych szczurów” Michała Gołkowskiego.
Kapitan Reinhardt wraz ze swoim oddziałem zostaje przerzucony przez linię frontu, na tyły francuskiej armii. Mają tylko jedno zadanie – przedostać się do strzeżonego lądowiska i porwać z niego sterowiec, a potem wrócić do swoich. To dopiero początek atrakcji, jakie dowództwo ma dla byłej karnej kompanii – admirał von Lieth-Thomsen szykuje bowiem akcję, która może odmienić bieg historii i los całej wojny, która i tak trwa o cztery lata za długo...
Gołkowski ponownie przenosi nas do równoległego świata, w którym Wielka Wojna nie skończyła się w tysiąc dziewięćset osiemnastym. Po krótkiej przerwie rozgorzała na nowo i w roku 1922, w którym rozgrywa się akcja „Chwały” żadna ze stron nie ma nadziei na zakończenie i wygraną w konflikcie. Niemcy walczą na dwóch frontach: starają się utrzymać bolszewików z dala od Wilna, na zachodzie tkwiąc w okopach Francji. Przewagi niemieckiej armii nie są w stanie zapewnić również sterowce, królujących niepodzielnie w przestworzach, gdyż jak można byłoby się spodziewać trafiły na wyposażenie każdej armii. Zakończyć wojnę można na dwa sposoby – albo brawurową akcją, albo bezdusznym atakiem nowej broni chemicznej.
„Chwała” to nie tylko alternatywna historia, ale również bardzo ciekawi bohaterowie. Kapitan Reinhardt początkowo może być odbierany jako bardzo antypatyczny, jednak wraz z rozwojem fabuły ewoluuje, pozwalając czytelnikowi zrozumieć swoje intencje i zachowania. Gołkowski, kreując swojego protagonistę, stara się pokazać, że jest to człowiek z tragiczną przeszłością, z którego los kpi na każdym kroku. Dramatyzmu tej postaci dodają widma, jakie widzi wokół siebie – towarzyszy broni, polegli w Wielkiej Wojnie u jego boku lub pod jego komendą, oraz zmarłej ukochanej. Obok niego mamy byłych członków kompanii karnej o duszach poczciwców, zahartowanych przez życie, ale z nie mniej dramatycznymi przeżyciami w przeszłości.
To brudna powieść o wojnie – i taki jest również język bohaterów. Przeplatany soczystymi przekleństwami, bez zbędnych metafor i ozdobników. Oczywiście, skoro mamy do czynienia z niemiecką armią nie może zabraknąć wtrąceń z języka naszych zachodnich sąsiadów, występują jednak one głównie w stopniach wojskowych. Gołkowski nie stara się przesadnie stylizować wypowiedzi na początek dwudziestego wieku, co więcej wkłada w usta swoich bohaterów współczesne frazeologizmy i młodzieżowe powiedzonka, dodające komizmu niektórym sytuacjom.
„Chwała” to powieść, którą czyta się naprawdę szybko i z dużą przyjemnością. Nie aspiruje do miana ambitnej historii, pozostając literaturą rozrywkową, bawiącą czytelnika niespodziewanymi gagami (jak chociażby pilot aeroplanu przechwytującego, który lubi w czasie akcji pstrykać sobie zdjęcia) oraz odpowiednio wzruszającą. Książka Gołkowskiego ma jedną zdecydowaną wadę – urywa się w kulminującym momencie i zmusza do oczekiwania na ciąg dalszy.