| Okładka | Opis |
 |
|
Pod koniec ubiegłego stulecia pewien amerykański student zapisał w swojej debiutanckiej powieści, że imiona są ważne, ponieważ z nich można się dużo dowiedzieć o samym człowieku. Z początku nikt nie chciał wydać jego niebotycznie długiej książki. Ostatecznie podzielono ją na trzytomowy cykl Kroniki Królobójcy, a pierwsza część, zatytułowana Imię wiatru, została oddana w ręce czytelników w 2007 roku. Tamten student nazywał się Patrick Rothfuss, a jego nazwisko stało się wówczas naprawdę ważne dla wielu fanów fantastyki.
Akcja powieści rozpoczyna się w karczmie. Przybytek zwany Ostańcem zazwyczaj świeci pustkami. Czasem zaglądają tam chłopi i rzemieślnicy, by przekazać sobie wieści, snuć bajdy o dawnych magach czy spierać się o legendarne postacie bohaterów i złoczyńców. Właściciel gospody rzadko włączą się do rozmowy. Jest nowy w okolicy i mało o nim wiadomo. W wyniku zbiegu okoliczności do Ostańca trafia wykształcony człowiek, każący się nazywać Kronikarzem. Szybko odkrywa prawdziwą tożsamość karczmarza. Rozpoznaje w nim Kvothe’a, przesławnego barda, hermetyka i wojownika, o którego dokonaniach i występkach snuje się fantastyczne opowieści i śpiewa zachwycające pieśni. Za namową skryby karczmarz zgadza się wyjawić mu prawdziwą historię swojego życia, której spisanie ma zająć pełne trzy dni. Imię wiatru skupia się na części opowiedzianej pierwszego dnia.
Zdecydowaną większość książki stanowi retrospekcja — wspomnienia Kvothe’a, w których jako bezpośredni narrator opisuje swoje szczęśliwe dzieciństwo w trupie wędrownych aktorów, burzliwe wydarzenia wczesnej młodości i pobyt na Uniwersytecie, gdzie studiował sympatię (techniczno-magiczną dziedzinę nauki). Natomiast kilka wstępnych rozdziałów i fragmenty oznaczone jako interludia przedstawiają wydarzenia z Ostańca. Zastosowano w nich narrację trzecioosobową, a bohaterami są jednako Kvothe, jego uczeń Bast oraz Kronikarz. Taka budowa powieści ma swoje zalety, ale też wady. Czytelnik rozpoczyna poznawanie głównego bohatera od jego najpóźniejszej odsłony: zmęczonego życiem i ograbionego z dawnej sławy zbiega, którego zżerają wspomnienia. Na samym początku Patrick Rothfuss przedstawia Kvothe’a jego licznymi przydomkami: Bezkrwisty, Hermetyczny, Lekkopalcy, Królobójca. Autor rozpala ciekawość czytelników, konfrontując zmizerniałego karczmarza z jego własną legendą. Prowokuje do ciągłego pytania: co takiego się wydarzyło, że bohater tak bardzo się zmienił? Nie pozwala zapomnieć o przedstawionym kontraście. Przypomina o nim w interludiach, w których słuchacze opowieści komentują jej przebieg. Dzięki takiej konstrukcji powieści Rothfuss utrzymuje wysoki poziom zainteresowania czytelnika, ale pozbawia się możliwości zaskoczenia go. Dla wszystkich jest jasne, że z każdej wspominanej, niebezpiecznej sytuacji Kvothe musi wyjść bez większego szwanku.
Główny bohater jest najważniejszym filarem całej powieści. To jej atut i przekleństwo jednocześnie. Patrick Rothfuss starał się wykreować postać barwną i arcyciekawą. Efekty jego pracy zachwyciły rzesze czytelników, ale bardziej wymagającemu odbiorcy mogą się wydawać nieco przesadzone. Postać Kvothe’a bywa rażąco wyidealizowana i odrealniona. Jako dziecko jest małym geniuszem, zaskakującym wszystkich swoją inteligencją i erudycją, a także w pełni wykształconym aktorem i świetnym muzykiem. Radzi sobie ze wszystkimi przeciwnościami losu, tragediami i skrajnie trudnymi doświadczeniami, w które obfituje jego krótkie życie. Zostaje najmłodszym studentem magicznego Uniwersytetu oraz szybko zyskuje status głównego bohatera szkolnych skandali i plotek. Ta część książki bywa określana jako Harry Potter dla dorosłych. Wiele wspólnych motywów i schematów sprawia, że skojarzenie z twórczością Rowling jest zaskakująco trafne, ale nie ma podstaw, by wykluczyć młodzież z docelowej grupy odbiorców Imienia wiatru.
W powieści występuje wiele postaci drugoplanowych. To osoby spotykane przez Kvothe'a i opisywane w kontekście ich wzajemnych relacji. Cześć z nich pojawia się i znika, w istotny sposób wpływając na życie głównego bohatera. Do nich należą między innymi: hermetyk Abenthy, który rozbudził w nim marzenie o studiowaniu sympatii, czy tajemnicza Denna będąca obiektem jego pierwszego zauroczenia. Z niektórymi Kvothe nawiązuje długotrwałe kontakty, zyskuje oddanych przyjaciół i zażartych wrogów. Wszyscy oni występują w powieści tylko przy okazji interakcji z głównym bohaterem, ale mimo to wypadają dosyć wiarygodnie. Autor umiejętnie zawarł w opowieści wiele drobnych informacji, pomagających zrozumieć ich punkt widzenia, motywacje czy okoliczności kształtowania się ich osobowości. Są indywidualnie skonstruowani i charakterystyczni. Pochodzą z różnych klas społecznych, mają różne poglądy, wykształcenie, styl bycia i wyrażania myśli.
Patrick Rothfuss drobiazgowo wykreował przestrzeń dla fabuły, dzięki czemu świat przedstawiony w Imieniu wiatru może imponować pod wieloma względami. Jest niejednolity politycznie i kulturowo, co ma realny wpływ na życie bohaterów zarówno w sprawach błahych (zabawne nieporozumienia językowe, różne systemy monetarne), jak i zupełnie poważnych (ksenofobia). Ważnym aspektem powieści jest jej rozbudowane tło historyczne: dawne wojny i ich bohaterowie, upadki imperiów i zakonów. Rothfuss szczegółowo opisuje także dominujący system religijny, obyczajowość, stan nauki i techniki. Wplata w opowieść Kvothe'a mnóstwo nawiązań do folkloru, sztuki i literatury wymyślonego przez siebie świata. Wszystkie te elementy tworzą spójne i mistrzowsko skonstruowane uniwersum.
Sama fabuła składa się z wielu mniej lub bardziej rozbudowanych wątków. Niektóre są mroczne i poważne, poruszają temat szeroko pojętej przemocy, zemsty, samotności i wykluczenia społecznego, a także walki z przeciwnościami losu. Inne są humorystyczne, pocieszne lub wzruszające. Imię wiatru jest powieścią wystarczająco obszerną i treściwą, by każdy znalazł w niej coś, co przypadnie mu do gustu.
Trzeba przyznać że Patrick Rothfuss stworzył dzieło wyróżniające się rozmachem zarówno pod względem treści, jak i formy. Pierwszy tom Kronik Królobójcy ma blisko dziewięćset stron, ale został napisany w przystępny i nierozwlekły sposób. Dialogi są naturalne i odpowiednio dynamiczne, a opisy efektowne i ciekawe nawet wtedy, gdy nie popychają akcji do przodu. Dzięki temu lektura jest szybka i przyjemna, a cała książka łatwo przyswajalna.
Imię wiatru to porządnie napisana książka i nie sposób tego nie doceniać. Wzbudza wiele emocji, przez co na długo zostaje w pamięci. Wywołuje zdecydowanie pozytywne wrażenia, a wszelkie jej mankamenty dostrzega się po spojrzeniu na nią z dystansu. Dopiero wtedy widać umiejętnie zacierane schematy i elementy marysuizmu w konstrukcji głównego bohatera. W trakcie czytania trudno jest zwrócić na to większą uwagę, za to bardzo łatwo dać się wciągnąć w dobrą opowieść.
Próba sprecyzowania, jakiej grupie czytelników ta książka stanowczo by się nie spodobała, przysporzyła mi niemałych problemów. Myślę, że śmiało można ją polecić ogółowi fanów fantastyki. Z pewnością nie przypadnie do gustu wszystkim i w całości, ale każdy powinien znaleźć w niej coś satysfakcjonującego.
Ocena 8/10
Imię wiatru to pierwsza część wciągającej i poruszającej historii niezwykłego człowieka, osadzona w mistrzowsko skonstruowanym, autorskim uniwersum.