| Okładka | Opis |
 |
|
"Roland" to pierwsza z siedmiu części cyklu "Mroczna Wieża" autorstwa amerykańskiego pisarza Stephena Kinga, którego większości czytelników nie trzeba przedstawiać. Jego powieści mocno wpłynęły na popkulturę, odbijając się szerokim echem nie tylko wśród literackiej społeczności, ale przenikając również do Hollywood, gdzie zostały przełożone (nierzadko w doskonałym stylu) na język filmu. Pomimo tego, że "Mroczna Wieża" nie doczekała się ekranizacji, to i tak jest jedną ze sztandarowych pozycji w dorobku autora; on sam twierdzi, iż stanowi ona jego magnum opus, czemu trudno się dziwić, wiedząc o tym, że pisał ją ponad 40 lat. Pierwsza część tego ogromnego dzieła jest zaledwie wstępem, krótkim zarysowaniem postaci łączącej wszystkie książki cyklu oraz misji, która – mimo niewyobrażalnych przeciwności – wyznacza bieg fabule przez niemal cztery tysiące stron opowieści.
Aby właściwie analizować ten utwór należy zdać sobie sprawę, że stanowi on jedynie krótkie preludium do właściwej części opowieści, niemal przez dwieście stron autor powoli zawiązuje akcję, wolno karmiąc czytelnika informacjami na temat świata, głównego bohatera i jego motywacji. O jednej z nich dowiadujemy się już z pierwszego zdania – Roland ściga człowieka w czerni, aby wymierzyć mu sprawiedliwość i uzyskać odpowiedzi na dręczące go pytania. To ona stanowi główną oś fabularną opowieści i wszystko zostaje jej podporządkowane. Nie ma tutaj miejsca na wątki poboczne, które by nie pomagały zrozumieć przyczyn kierujących rewolwerowcem lub nie rzucały światła na białe plamy jego przeszłości.
Zasadnicza akcja opiera się na wędrówce poprzez kolejne krainy zniszczonego przez niewiadomy kataklizm uniwersum. Roland przemierza setki kilometrów, od czasu do czasu mając szansę spotkać kogoś żywego – czy to w postaci mieszkańców niewielkiego miasteczka tuż przy pustyni, czy to farmera trudniącego się uprawą kukurydzy na żyźniejszej jej części. Elementy świata przedstawionego w pierwszej części "Mrocznej Wieży" do złudzenia przypominają czasy kolonizacji Dzikiego Zachodu, jednak zamiast energii osadników mamy do czynienia z pogrążoną w apatii ludnością, która nie posiada żadnego celu poza przetrwaniem następnego dnia. Z drugiej strony, właśnie ta stagnacja stanowi piękny kontrast dla postaci rewolwerowca.
Główny bohater jest fanatykiem. Posiada niezmierzone pokłady determinacji pchające go naprzód przez setki kilometrów niegościnnych krain, zaś swoją misję odnalezienia człowieka w czerni pojmuje jako podstawę do usprawiedliwienia każdego uczynku, który może go przybliżyć do osiągnięcia celu. Jest osobą rozumiejącą czym jest konieczność wyboru i choć z początku może się wydawać, iż jest on całkowicie pozbawiony głębszych uczuć względem innych osób, to jednak można się przekonać, że nie jest typowym zimnokrwistym zabójcą, jakim niektórzy chcieliby go widzieć. Dowodzi tego relacja z małym chłopcem, którego Roland ratuje przed śmiercią na pustyni.
Przez większość część książki rewolwerowcowi towarzyszy Jake, ów dzieciak znaleziony przy jednym z porzuconych na pustyni domostw. Nie pochodzi on z tego świata, jego "ojczyzną" był Nowy Jork, gdzie w drodze do szkoły został wepchnięty pod koła nadjeżdżającego samochodu. Doprowadziło to do jego śmierci i odrodzenia się w uniwersum Rolanda. Obaj na początku są nieufni wobec siebie, jednak z biegiem czasu i ilością przewędrowanych razem kilometrów stają się sobie bardzo bliscy. Kreacja Jake'a pozwala odkryć w głównym bohaterze wrażliwą stronę, zdolną do troski o najbliższych, co jeszcze bardziej potęguje uczucia wyzwalane w czytelniku podczas lektury końcowych rozdziałów.
Trudno jest wiele napisać o momencie kulminacyjnym "Rolanda", jednak trzeba o nim wspomnieć, by mieć wyobrażenie jak bardzo monumentalny cykl Stephen King starał się stworzyć. Zostaje wygłoszona w nim przepowiednia, wedle której rewolwerowiec musi postępować, aby dotrzeć do tytułowej Mrocznej Wieży. Niemniej jednak, zanim to się stanie, czytelnik będzie miał do dyspozycji jakieś trzy tysiące stron znakomitej historii.
Styl, który zaprezentował King w "Rolandzie" nie budzi większych zastrzeżeń. Unika zbyt złożonych zdań, pozwalając by pominięte szczegóły opisów uzupełniała wyobraźnia czytelnika; nie jest przy tym w szczególny sposób zdawkowy, po prostu umieszcza niezbędne informacje, nie wpadając w pułapkę nadopisowości. Dialogi z kolei są z reguły krótkie, ale to już wynika całkowicie z osobowości głównego bohatera, więc autor zachowuje tu pełną spójność ze swoim pomysłem.
Reasumując, "Roland" to wprowadzenie do ogromnego cyklu, zapowiada wielkie wydarzenia i nie próbuje być czymś innym niż preludium do długiej i trudnej wędrówki poprzez światy i wymiary, byle tylko dotrzeć do Mrocznej Wieży. Przedstawia postać, będącą osią całej historii, i czyni to w sposób może nie porywający, ale na tyle interesujący, by sięgnąć po kolejną część cyklu. Po przeczytaniu czułem niewielki niedosyt akcji, jednak wydarzenia zapowiedziane w przepowiedni pozytywnie nastroiły mnie do sięgnięcia po kolejną odsłonę septalogii. Z pewnością jest to książka godna polecenia, a zważywszy na fakt, iż Stephen King uznaje to za dzieło swojego życia, to powinna być pozycją obowiązkową dla każdego czytelnika, który polubił "Lśnienie" czy "Smętarz dla zwierzaków”.